- Czy mam przez to rozumieć, że niedające się połączyć elementy to niezbywalna cecha architektury? Tak. Architektura często łączy rzeczy, które trudno jest pogodzić. Nie mam na myśli wyłącznie konfliktów w sensie materiałowym, ale również wszelkie ludzkie, społeczne i kulturowe aspekty projektu budowlanego. Do tego dochodzą oczekiwania klientów, ograniczenia budżetowe, potencjał budynku i jego wpływ na środowisko naturalne. Ogólnie rzecz biorąc, istnieje bardzo dużo parametrów, które trzeba ze sobą w jakiś sposób zgrać. Wszystko to sprowadza się do detalu. Detal to sublimacja problemów związanych z uzyskaniem gładkich, jednolitych połączeń. W pewnym momencie zdałem sobie sprawę, że nie powinniśmy starać się wszystkiego łączyć, ale raczej popracować nad samą przestrzenią połączenia. To było jak olśnienie. To nie prawda, że jakość architektury Miesa bierze się z doskonałości. Cenię tego architekta właśnie dlatego, że ośmielił się tworzyć piękno, nie przywiązując wagi do doskonałych detali. - Tak więc twoim zdaniem potencjał architektury tkwi tak naprawdę w niedoskonałości? Można tak powiedzieć. Łączenie elementów to dobra okazja, żeby zaobserwować wynikający z tego impas, a później wykorzystać go i stworzyć interesujący dodatek do projektu lub znaleźć inne rozwiązanie, dzięki któremu to, co wydawało się przeszkodą przerodzi się w zaletę. Nigdy nie przepadałem za przykrywaniem, czy zamazywaniem połączeń. Szczególnie jeżeli przykrywanie przedstawia się jako czystość, jak w przypadku doskonale wyglądającej fasady, za którą kryją się różne materiały. Ja zazwyczaj wolę kiedy materiały wyraźnie widać. Dotyczy to również luster, które często pojawiają się w naszych pracach. Używamy luster, aby pokazać, że jakiegoś problemu nie udało się rozwiązać. Zamiast wymyślać rozwiązanie za wszelką cenę, przedstawiamy problem w innym świetle, dzięki czemu przestaje być problemem. Nie uda się go rozwiązać zbliżając dwa elementy jeszcze bardziej do siebie. Nasze projekty stawiają sprawę jasno - ten fragment lustra przykrywa materiał izolacyjny lub inny rodzaj wypełnienia. Przykrywanie to zresztą nienajlepsze słowo. Bardziej odpowiednie w tej sytuacji byłoby nazwanie tego zabiegu zabawą w chowanego. Zabawa ta nie oznacza jednak, że gdzieś się chowamy. Staramy się raczej stworzyć wrażenie, że jesteśmy gdzie indziej. Chodzi o odwrócenie uwagi. Temu właśnie służą nasze lustra. - Czy proponujecie zabawę w chowanego i podobne gry dlatego, że sprawia wam to przyjemność? Oczywiście. Uwielbiam, kiedy ludzie uśmiechają się, dostrzegając tego rodzaju szczegóły. Mało to wizjonerskie czy głębokie, ale cieszę się, że nasze budynki potrafią kogoś rozweselić. Równie ważne dla mnie jest to, aby nie zdradzać wszystkiego od razu – niektóre rzecz powinny uderzać odbiorcę przy drugiej lub trzeciej wizycie. To tak, jakby ktoś jadł spokojnie śniadanie w domu i nagle pomyślał „O co chodzi z tymi belkami? Gdzie się kończą? Co jest tutaj wspornikiem?” - Wygląda na to, że wyraźnie konfrontujecie użytkowników z detalami budynku. Moglibyście jednak postawić na inny rodzaj architektury, gdzie uwagi użytkownika nie kieruje się na materiały, z których powstał budynek. Dlaczego to alternatywne podejście wam nie odpowiada? Od zawsze miałem pewną cechę, która ostatnio jeszcze się nasiliła. Mianowice unikam rozmów o architekturze i podchodzę do niej z pewnym dystansem. O wiele bardziej interesuje mnie ludzka zdolność do wytwarzania różnych rzeczy: domów, szkół, czy innych budynków. Nie chodzi o to, że jestem pasjonatem ręcznego rzemiosła. Po prostu przemawia do mnie klarowność tworzenia, podobnie jak prosto wyrażona, jasna myśl.